Dermokosmetyki zgodnie z definicją przytaczaną przez Sabinę Zofię Rzeźnik, Katarzynę Kordus i Radosława Śpiewaka w publikacji „Kosmeceutyki i dermokosmetyki – unikalna kategoria produktów do pielęgnacji skóry czy zwykły chwyt marketingowy?” są grupą preparatów przeznaczonych do wspierania skóry z pewnymi dolegliwościami i określonych jej typów. Są opracowywane we współpracy z dermatologami i wywierają korzystniejszy wpływ na tkankę, ze względu na zwiększoną zawartości składników aktywnych.
Czym są dermokosmetyki?
Pojęcia „kosmeceutyk” czy „dermokosmetyk” pojawiły się w literaturze naukowej i w marketingu w drugiej połowie XX w. jako określenia kosmetyków zawierających składniki aktywne wpływające na fizjologię skóry. W rzeczywistości jednak, żaden z tych terminów nie ma odrębnego statusu prawnego – produkty te formalnie są kosmetykami i podlegają przepisom prawa kosmetycznego. Jednak dermokosmetyki są opracowywane we współpracy z dermatologami, dlatego zawierają więcej substancji aktywnych dostosowanych do skóry o określonych potrzebach. Nie są to produkty apteczne – można kupić dermokosmetyki na Allegro. Jednak ich wpływ na ciało powinien być korzystniejszy ze względu na kompozycje składników.
Dermokosmetyk, kosmetyk i lek
Podstawowa różnica między dermokosmetykami, kosmetykami i lekami polega na celu ich stosowania i deklarowanych efektach. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 precyzuje, czym jest kosmetyk – produkt przeznaczony do mycia, pielęgnacji, ochrony lub zmiany wyglądu skóry. Z tego zakresu wyłączone są leki. Jeżeli producent deklaruje właściwości lecznicze (np. „leczy trądzik”), produkt wymaga innej kwalifikacji, co pociąga za sobą rygory rejestracji i badań. Dermokosmetyki nie są lekami, ale wykazują silniejsze działanie niż kosmetyki.
Kiedy warto sięgać po dermokosmetyki?
Dermokosmetyki bywają pomocne, gdy skóra potrzebuje wsparcia w konkretnym problemie, np. osłabiona bariera naskórkowa (suchość, łuszczenie), nadreaktywność (skóra naczynkowa, wrażliwa), trądzik (działanie antybakteryjne i łagodzące), czy skóra po zabiegach kosmetycznych (wspomaganie regeneracji). Jednak, co należy podkreślić, przy poważnych dermatozach (np. nasilone AZS, ciężki trądzik) decyzję o terapii powinien podejmować dermatolog. Dermokosmetyki mogą nie być wystarczające.
Popularne składniki dermokosmetyczne i ich działanie
W dermokosmetykach stosowanych jest wiele substancji aktywnych, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie skóry oraz wspomagają ją w przypadku niektórych dermatoz:
-
kwas hialuronowy – wykazuje działanie nawilżające, poprawia jędrność i objętość warstwy rogowej,
-
ceramidy i lipidy – odbudowują barierę ochronną skóry przy nadmiernym przesuszeniu i atopii,
-
niacynamid (witamina B3) – zmniejsza zaczerwienienie, reguluje wydzielanie sebum, działa przeciwzapalnie,
-
kwas azelainowy – działa przeciwzapalne i depigmentacyjne, a także łagodzi umiarkowaną postać trądziku oraz likwiduje niezbyt nasilone zmiany pigmentacyjne,
-
retinoidy – przyspieszają odnowę komórkową i poprawiają wygląd skóry starzejącej się,
-
antyoksydanty (witaminy C, E oraz koenzym Q10) – chronią przed stresem oksydacyjnym, wspomagają rozjaśnianie przebarwień,
-
AHA/BHA (np. kwas glikolowy, salicylowy) – złuszczają naskórek, oczyszczają pory, poprawiają strukturę naskórka.
Wybierając dermokosmetyk, warto dokładnie sprawdzić skład (INCI), deklaracje producenta i informacje o przeznaczeniu preparatu. Warto pamiętać, że są to produkty pielęgnacyjne, a nie leki, dlatego przy poważnych dermatozach nie zastąpią one leków przepisanych przez dermatologa.
Źródła:
-
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych (przekształcenie) (Tekst mający znaczenie dla EOG), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02009R1223-20250901, dostęp: 27.11.2025 r.
-
Rzeźnik, S. Z., Kordus, K., Śpiewak, R., 2012. „Kosmeceutyki” i „dermokosmetyki” – unikalna kategoria produktów do pielęgnacji skóry czy zwykły chwyt marketingowy?. Estetologia Medyczna i Kosmetologia, nr 2(4), s. 101-103.
-
Ciećko, J., Romańska, A., Moryl, M., Kaczmarczyk, J., Domaradzki, P., Kowalczyk, M., 2022. Wybrane składniki aktywne w przeciwstarzeniowych preparatach kosmetycznych. Nauki Przyrodniczne i Medyczne, nr 1/33, s. 36-54.
-
Marwicka, J., Gałuszka, A., Kotwica, M., 2021. Kosmeceutyki. Skład oraz oddziaływanie. Aesthetic Cosmetology and Medicine, vol. 10, nr 3, s. 135-141.
Artykuł sponsorowany
